Viernes, Noviembre 8, de 2013, Boeddhisme & Yoga

Vandaag vrijdag en vrij, geen school. Het is heerlijk weer. Ik begin de dag met havermout en sojamelk, mijn nieuwe ontbijt..rijstemelk of water is misschien nog beter. Dan de zon in, een rustig terras, met een kopje koffie en een boek over mindfulness en yoga. Dit is toch wel zo zalig!

De wetenschap dat de zon schijnt buiten, het geeft je dag meteen zin...je kunt in de zon gaan zitten ! Het is nu fijner dan in juli en augustus, de zon is warm, maar brand niet en er waait een heerlijke zachte wind. Wat is de stad dan mooi, de bloemen en de bomen en de mooie zacht gekleurde huizen. Op het hoofdplein staan borden met daarin op posterformaat oude artikelen over Picasso, zijn familie, het werk van Picasso en tentoonstellingen. Ik lees steeds een paar van die borden en merk dat ik het Spaans al best goed begrijp. Picasso werd hier geboren en hij hield erg van Malaga. Voor hij stierf gaf hij te kennen dat hij graag wilde dat er een museum met zijn werk kwam in Malaga. Dit museum is er. Ik heb het nog niet bezocht maar ben er vandaag wel even langsgelopen. De komende week komen mijn moeder en zus op bezoek ! Leuk, misschien met hen even het museum bekijken.

Deze week weer verder gegaan met mijn onderzoek naar meditatie en bewustzijn. Het helpt me. Ik kan mijn gevoel van onrust dat ik had voordat ik naar Spanje vertrok steeds beter plaatsen en begrijpen. Ik vertrok met de idee dat ik  moest uitrusten, ik was zo moe, dat ik naar de zon moest en dat ik een plek nodig had voor mijn hatha yoga en waarom dan niet het zonnige zuiden. Rust en zon werkt goed voor me. De gedachte van een eigen plek, misschien wel hier in Spanje, bleef ik lang volgen maar ik merk dat mijn proces anders loopt. Ik was ben niet in staat om hier les geven, om daar echt werk van te maken en het door te zetten. Iets blokkeert dat. En dat is denk ik dat het niet de juiste plaats heeft in het geheel van mijn leven, het staat te centraal ten koste van mijn welzijn en ontwikkeling.

Mijn verblijf bij de Hare Krishna heeft hier veel goed in gedaan. De ervaring van meditatie, het zoeken naar contact met een hoger bewustzijn in jezelf, of je dat nu god noemt, of niet, dat zet voor mij zaken weer in een perspectief dat me inspireert. Hatha yoga is maar een aspect daarvan. Als hatha yoga centraal staat, als de houdingen het doel worden dan schiet het zijn doel voorbij. Dan is het een doodlopend pad en ook niet zonder negatieve gevolgen. Overbelasting en frustratie liggen op de loer of narcisme, egocentrisme en een gebrek aan mededogen. Want de ander komt in dit plaatje helemaal niet voor. Wel in de ethische normen van de stap1 en 2 (yama, niyama) van het yoga pad, maar die raken een soort van los van het oefenen van de houdingen, als dat de focus krijgt. De dingen raken uit zijn verband. En dan inspireert het niet meer.

Men zegt wel, hatha yoga is geen gymnastiek, maar dat is het wel. Gymnastiek ten dienste van het pad van persoonlijke ontwikkeling en groei van het achtvoudige Yoga pad. Hatha yoga is niets heiligs in zichzelf. Je moet er geen afgod van maken waar je je aan onderwerpt, met de perfecte houding als enige weg naar verlossing. Want de perfecte houding is niet het einddoel. Het goed uitvoeren van de asana's beschermt je lijf hoogstens tegen slijtage en blessure en het streven naar perfectie scherpt je aandacht en discipline. Maar het moet geen doel in zichzelf worden.

Hatha yoga houdt, als je het met mate en met verstand doet, je lichaam gezond, en het traint je aandacht en vermogen tot discipline. Dat zijn goede dingen maar de volgende stappen van het achtvoudig pad, maken het denk ik interessanter als het gaat om hoe je gelukkiger en vrijer kunt leven. En daar komen we eigenlijk in een gewone yoga-les nooit aan toe. Dat is denk ik een gemis en het versterkt de idee dat de fysieke yoga het einddoel is. Je mist dan, naast meer expliciet bewustzijn van ethische normen, de stappen van meditatie. Als je gerichte aandacht naar binnen gaat brengen en je geest gaat onderzoeken. Dus als je het object van je gerichte aandacht uitbreidt. Wat gebeurt er, wat voel je, wat denk je, en daar met afstand naar kijken. Tijdens het doen van asana's is er te veel gerichtheid op het uitvoeren van de houdingen om daar echt mee bezig te gaan. Dus de volgende stappen zijn geen 'meditatie-in-actie' (asana's) maar meditatie terwijl je stilzit. Dan leer je meer over jezelf en dan ga je misschien ervaren dat het niet alleen jij is met je problemen maar ook een connectie met een ander niveau van bewustzijn en energie. Vanuit dat bewustzijn kun je beter ervaren dat al onze problemen toch van voorbijgaande aard zijn, altijd op enige manier. En dat helpt om je daar gelijkmatiger bij te voelen.

Overigens is er niet een (1) vorm van meditatie. Je kunt mediteren op een visualisatie van iets, je ademhaling, een mantra, of een bepaalde idee. Dus je aandacht daarop richten, weg van je lichaam. Maar je kunt je in je meditatie ook richten op het bewustzijn van je lijf en je gevoelens en gedachten, of met een bepaalde situatie in je gedachten, die rustig observeren en er laten zijn zonder dat je er verder iets mee doet (mindfulness). Deze vorm is denk ik een directere manier naar meer zelfkennis en beter functioneren dan de andere vormen van meditatie. Die oefenen je denk ik om met iets meer afstand en rust in het leven te staan, in zijn algemeenheid. De mindfulness leert je denk ik meer over jezelf in specifieke situaties, hoe zijn je gevoelens en hoe zetten deze je vervolgens aan tot een bepaald patroon van gedrag. Als je die dingen ontdekt kun je misschien je aanpak van zaken veranderen zodat het beter voor je werkt.

Ik lees in het boek over mindfulness yoga dat de persoon boeddha in meditatie, in zijn lijf en geest, ideeën onderzocht, in zijn geval die van karma en reïncarnatie.Dus een gerichte meditatie, waarbij je werkt met analyse van wat er is maar ook met het intuïtief doorgronden van dingen.

Fin, hier is nog wel een wereld te ontdekken. Ik heb een beetje ervaring met vipassana meditatie op de ademhaling en ook wel op het ervaren van liefde voor alle wezens, opgedaan bij de boeddhisten in Thailand (Suan Mokh, 1994), en pranayama vanuit de hatha yoga, maar nog weinig vanuit de mindfulness.

Inmiddels volg ik volg nog steeds de meditatie cursus van sahaja yoga op zaterdagavond. Met meditatie op de chakra's. Ik vond dat wat weinig, zeker omdat ik nu tijd heb om dingen te proberen. Daarom heb ik heb op google gezocht naar boeddhistische centra hier in Malaga. Daar is vaak gelegenheid tot oefenen van meditatie en ook wel in een moderner jasje. Ik vond twee versies van Tibetaans boeddhisme en een Japanse versie (zen, de tak waar ook shiatsu zit). Ik ben deze week twee keer naar de boeddhisten van de 'diamant' lijn geweest (http://www.budismo-malaga.org/; http://www.karmaguen.org/en/buddhism/ ). Ze komen iedere doordeweekse avond om 21.00 bijeen, voor een uurtje meditatie. De eerste keer behandelde ze ook een stukje tekst, maar normaal is een korte inleiding door iemand en dan toch weer mediteren op een mantra. Hier is dat een korte tekst die ik nog niet heb onthouden maar die betekent, laat de boeddha door mij werken.. zoiets. Nou dat lijkt dan wel weer op 'Hare Krishna, Hare Rama..' wat betekent, God laat mij u dienen..'. en een kirtan (liedje) aan het eind. Maar toch voelt het wel heel anders. Het is rustig en introvert. De context is ook zo anders, een hele mooie bijna luxe ruimte met moderne mensen die van hun werk komen.  Ik ben zelf stil, - want ik ken het mantra niet en ik vind een mantra ook niet zo prettig als meditatie- , en wat ik merkte vond ik interessant.

Sommige mensen maken een zoemtoon.. net als in een versie van pranayama (bij-geluid, bzzz). Ik weet niet of ze de tekst er dan verder bij denken,.. maar ik merkte wel dat ik de trilling van die tonen heel direct door mijn lijf voel gaan. Dat is een heel duidelijke ervaring van hoe klank je lichaam binnenkomt. Ze gebruiken in de inleiding ook kort de Om en Ram en iets van 'Oert' klank. Dat doet dus echt iets in je lijf en dat is boeiend. Trilling en energie liggen denk ik dicht bij elkaar. Energie is trilling en door daar trilling aan toe te voegen, van een klank, of mantra of het herhalen van een lied (kirtan) verander je denk ik iets in die energie die je bij je hebt. De energie die door je zenuwbanen en kruispunten daarvan (noem het chakra's of wat ook) loopt. Want onder andere zo, en door een chemisch proces, gaat info van de hersenen naar andere plaatsen in je lijf.

Zoiets dergelijks, maar dan direct ingrijpend op energie in je lijf, voel ik ook bij de chakra meditatie. Warmte of juist een gevoel van koelte, uit je handen of op losse plaatsen in je lijf en het veranderen daarvan.

Ik ben nooit bezig gegaan met chakra's en energiebanen omdat ik daar geen ervaring bij had. Dan heeft het niet zoveel zin, want als intellectuele concepten kun je er niet veel mee. Maar nu, in die ervaring van trilling in klank en energie in meditatie begint het voor mij meer te leven. Mijn lichaam voelt ook lichter na beide vormen van meditatie, net alsof het opgeschoond is, prettig. Het maakt me ook benieuwd naar het bewust werken op energiebanen zoals ze bijvoorbeeld in de kundalini yoga wel doen.

Toen ik in India was, bij het Instituut van de familie Iyengar hoorde ik zijlings ook van beide zaken (chakra's en klanken). Ik kocht een boek met het werken op chakra's in trikonasana en ik hoorde van Prashant wel een klein beetje over het mediteren op een klank (om, ram) terwijl je de asana's doet. Dus de kennis van deze zaken is daar zeker ook aanwezig, maar jammer genoeg schrijven ze daar geen leesbare boeken over. Ik heb gezocht op internet maar ik kom niets tegen. En toch ben ik erg benieuwd naar hun kennis, ervaring, visie en kennis in deze. Maar waar kan ik dit vinden? Ik ben nog geen Iyengar yoga leraar tegengekomen, die deze zaken onderricht. Ik weet niet waarom ze dit zo uit het zicht houden, want het geeft zo'n andere ervaring denk ik.

Ook ben ik benieuwd naar hun visie op wat er in meditatie gebeurt. Volgen ze de visie van Patanjalin ? Hij stelt dat de geest (purusha) en het materiele zaken en daar hoort het lichaam bij en alle producten van de geest, gedachten en dergelijke, twee verschillende zaken zijn. Dit is een dualistisch standpunt. Het zet mensen er toe aan om hun hun geest te gaan onderzoeken en de andere dingen meer te relativeren. Maar het zijn wel individuele zielen (atmans) die zich moeten gaan verenigen met de ene goddelijke energie (brahman). Dat is heel anders dan de non-dualisten die uitgaan van een bewustzijn. Dat is een beetje wat me ook stoorde bij de HK mensen. Die aandacht voor de eigen ziel die ze zo hoog mogelijk willen ontwikkelen ten gunste van zichzelf. Dit is een soort van verticale spiraal binnen de cocon van een individu. Het is egocentrisch en het leidt tot hiërarchisch denken, 'hoe ver ben ik op het pad naar verlichting' en 'hoe ver zijn die anderen'. Het leidt dus denk ik tot gevoelens van beter of minder zijn. De boeddhisten doen het dan naar mijn mening beter. Zij gaan uit van een groot bewustzijn dat in ons allemaal leeft. Dus een horizontale spiraal, die als geheel naar een hoger niveau van bewustzijn evalueert. De zwakste schakel bepaalt de voortgang, dus is er een gerichtheid op liefde en helpen van anderen. In een vers van een zen boeddhist kwam ik een tekst tegen waarin de persoon plechtig belooft dat hij niet zal rusten tot hij iedereen heeft gered die er minder aan toe is.. Een wel heel ander streven dan het jezelf naar een betere positie heen katapulteren wat een beetje de richting van Patanjalin en de HK zijn.

Frank Boccio, de schrijver van het boek over mindfulness yoga combineert de mindfulness van de boedisten en hatha yoga. Hij is zen boedist maar waardeert de yoga sutra's van Patanjalin zeer. Hij geeft aan dat er mensen zijn die aannemen dat het dualisme van Patanjalin een onderwijsmodel zou kunnen zijn in plaats van een ontologische visie. Dus een manier om mensen te leren om onderscheidt te maken tussen zaken van de geest en materiele zaken, zonder de eenheid van alles en iedereen in een groot bewustzijn te ontkennen.

Frank Boccio schijft hele boeiend dingen in zijn eerste hoofdstuk, 'de yoga van de boedha'. Ik schreef er al iets over in mijn vorige reisverhaal. Boeddha zou zijn geboren in 563 v chr.als zoon van een koning en lid van de kaste van de strijders. Het was de tijd dat de brahmanen een op de veda's gebaseerd heel sterk geritualiseerd en exclusieve religie erop nahielden, met offers en vuurceremonies. Er ontstond een tegenbeweging die zich ontwikkelde naar een meer verinnerlijkte vorm van spiritualiteit, dit werden de upanishaden. De meest hiervan werden pas in de 14de en 15de eeuw geschreven,lang na de sutra's van Patanjalin.

Fin, boedha voeldezich erg onrustig want hij zag de zin van het leven niet, er was alleen lijden en hij zag geen uitweg uit dit lijden. Hij werd geinspireerd door de rondtrekkende wijzen die de mensen onderwezen in spirituele zaken omdat de brahmanen religie voor zichzelf hielden. Boeddha ging ook op pad en meldde zich bij bij een yogi (Alara Kalama). Hij was niet tevreden met diens intellectuele leringen en verdiepte zich in de meditatieve staat waarop deze waren gebaseerd. Daar kwam hij in contact met de ervaring van 'nietsheid'. Hij was niet tevreden want hij voelde zich wel kalm en rustig maar nog steeds niet bevrijdt van lijden en hij voelde zich niet verlicht en bevrijdt. Bij de volgende leraar (Uddaka Ramaputta) leerde hij nog beter mediteren totdat hij in de sfeer van 'noch voorstelling, noch niet voorstelling' kwam. Dus hij had de ervaring dat alles een is, dat er een bewustzijn is in alles. Maar zei hij, ik voel me nog steeds niet verlicht want er is altijd die observator die kijkt en zodra ik uit meditatie kom dan gaat die weer aan de slag met allerlei zaken (ik vul in plannen maken, dingen doen of willen doen..). Dus zegt hij, dit is dus ook geen verlichting want het is maar tijdelijk, zodra ik ophoud met mediteren is er weer de hunkering naar van alles, bovendien heb ik deze staat van bewustzijn geschapen door mijn yogatechnieken van meditatie. Dus, hij ervaarde wel wat de grote wijzen ervaarden in meditatie maar hij was het niet eens met hun conclusie dat dit de verlossing was uit het lijden, de staat van verlichting. Toen probeerde hij het pad van ascese, niet eten. Hij merkte dat dit tegen zijn lichaam in werken hem helemaal niet bracht waar hij wilde. Het maakte zijn betrokkenheid op het lichaam alleen maar groter. Frank vergelijkt dit met anorectia, alle aandacht gaat uit naar niet eten en naar het lijf. Toen, ineens herinnerde hij zich een situatie als kind waar hij spontaan in een soort staat van meditatie kwam toen hij onder een boom zat en naar het ploegen van het land keek, hij voelde mededogen met de wormen die in tweeën werden  geploegd. Het was een situatie van denken en verdiept zijn in die ervaring, die we allemaal wel kennen. Hij besloot dit is het ! We hoeven ons niet te kwellen want het vinden van onthechting is iets natuurlijks voor mensen.

Ik ben het eens met die conclusie. Het is de reden dat ik het altijd prettig vind om oude mensen te zijn. Zij hebben zo vaak de achtbaan van gelukkig en ongelukkig zijn gereden,voorspoed en tegenspoed meegemaakt en hebben zoveel verlieservaringen die ze niet meer kunnen compenseren, dat er bijna als natuurlijk iets, een vorm van acceptatie en gelijkmatigheid ontstaat bij velen van hen. Bij sommige heel succesvolle mensen zie je dat al eerder in hun leven. Zij presteren heel goed en werken enorm hard en toch lijken ze fris en onaangedaan. Of bij kinderen die zich nog verwonderen over zaken en niet ergens op uit zijn. Thich Nhat Hanh, een Vietnamese Boedhist zegt, 'Verlicht zijn is verlicht zijn over iets'. Het is dus in het leven staan maar er met meer gelijkmatigheid in functioneren. Het betekent niet kilheid of gebrek aan mededogen of je terugtrekken uit alles.

Boedha kwam tot het inzicht dat we ons kunnen bevrijden uit lijden door een yoga van mededogen en begrip te beoefenen. En dit zijn natuurlijke vernogens. Hij, - her-ontdekte-,  zo zei hij dat we met onze menselijk natuur moeten werken en niet er tegenin. Door onze aandacht te geven aan de van moment tot moment gevoelde ervaring en daar niet van weg te buigen of ons er niet van af te leiden. Dus in het gevoel blijven en kijken wat er gebeurt. Zijn recept voor bevrijding is dus eigenlijk werken met onze menselijke vermogens tot mededogen met anderen en mindfulness (bewuste aandacht) in ieder moment, naar wat er gebeurt in ons lijf en in onze geest. Dit is de bron van de moderne mindfulness. Dit helpt om conditionering, - dus patronen van gedrag waar we steeds weer automatisch inschieten- , los te laten. Het maakt ons bewust van reactiviteit, - dus ook weer een onvrije, want door een situatie ingegeven- reactie. Aandacht maakt ons dus vrijer, zo begrijp ik doordat we ons palet van gedrag verbreden en daar bewust een keuzen in maken vanuit inzicht in wat er in ons zelf gebeurt. Dit is zo modern, en het is gespeend van iedere religie. Die religie is er later weer omheen geplakt. De persoon die boeddha was, was iemand die niets kon met dogma's en verhalen en die steeds bij alles weer de vraag stelde, klopt dit, kan ik dit ervaren en werkt het.

Maar de persoon boedhha ontdekte nog iets. Als hij zo bij zijn gevoel bleef en er niet van wegliep dan merkte hij dat alle gevoelens of alle gedachten, tijdelijk waren en weer voorbij gingen als hij zich er niet mee identificeerde. Dat gaf hem relativering. Hij voegde er vier ideeën aan toe waarvan hij ervaarde dat dit de mensen ten goede kwamen: 1. het cultiveren van een gevoel van liefde voor alle wezens, 2. een gevoel van mededogen naar iedereen, dus het weg laten vallen van een gevoel van onderscheid tussen jezelf en anderen, 3. vreugde om het geluk van anderen en 4. het werken aan gelijkmatigheid, mensen en zaken niet zien als objecten die je tot voordeel of nadeel kunnen zijn en iedereen op dezelfde wijze benaderen, niemand boven een ander stellen.

Deze vier punten zijn bewerkingen van oud yoga onderricht schrijft Frank Boccio en ze noemen het de vier 'Brahma viharas', de vier 'goddelijke verblijven'. Eigenlijk zie je hier de idee van non-dualisme sterk terugkeren als recept voor geluk en vrede in jezelf. Toen ik in Thailand bij de boedisten (1994) was hoorde ik ook van deze vier punten. Ik vind het waardevolle aandachtspunten om naar te streven of je nu wel of niet iets kunt met een collectief hoger bewustzijn. Of je nu wel of niet gelooft in een individuele ziel (patanjalin), of je geloofd in dualisme, non-dualisme, in materie, of in niets. Als je deze punten een beetje meeneemt in je gedrag dan voel je je meer verbonden met andere mensen en dan worden je ervaringen van geluk of verdriet gedeelde ervaringen die iedereen overkomen. En je straalt ook iets anders uit naar anderen, het verbetert je relaties met anderen. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat sociale steun helpt tegen depressie en andere psychische problemen. Dus ook hier zie je weer oude recepten die werkzaam zijn voor moderne problemen en recepten die we ook in onderzoek kunnen bevestigen.

Dit vind ik interessant. Oude recepten, oude ceremonies, met mantra's, kirtan (zingen), dansen en rituelen. Dingen waar ik me met mijn moderne westerse geest lang niet altijd bij op mijn gemak voel. Maar boeiend is na te gaan waarom mensen dat zo inzetten in die tijd. Want ze waren niet gek, het waren mensen als wij, die voelden en ervaarden. Mooi de feedback die ik kreeg op mijn vorige reisverhaal vanuit de wetenschap: mantra's, kirtan, rituelen, reiki..het kalmeert de geest. Misschien is het samenzijn in zo'n ceremonie ook wel zo'n werkzame factor. Even voelen dat je niet alleen bent, maar dat er mensen zijn net als jij, je problemen loslaten door bezig te gaan met zo'n ceremonie en dan de werkzaamheid op je energiebanen, je zenuwstelstel van herhaling, van klanken, van ritme, van bewegen.

Het lijkt wel alsof twee dingen werken, je hersenen uit de verkramping halen van klampen aan een zelfde gedachte waardoor je andere opties niet meer kunt zien. En twee, het laten stromen van energie door je lijf, waardoor je niet op een bepaald punt van je lijf vast blijft zitten maar weer contact kunt maken met energie die om je heen is. En vandaaruit ook weer kunt openstaan voor andere oplossingen.

Als je in je geest de grenzen loslaat van,- ik en jij-, -dit wel en dat niet- , -probleem-geen probleem-, dan kom er energie vrij om anders te denken en je vrijer te bewegen. De afgescheidenheid die we creëren, beperkt onze creativiteit en vrijheid. En zo is dat ook in ons lijf denk ik. Ik denk dat het zo kan zijn wat men vaak zegt, dat een heftige emotie, of een vaak herhaalde emotie een bepaalde fysieke reactie geeft, op een orgaan of gewoon op hoe je staat of zit. Ik kan me voorstellen dat dat een beletsel is voor het vrij rondstromen van energie door ons lijf. Dan zit je niet lekker in je lijf.

Op mijn vorige blog kreeg ik nog een interessante reactie van een vriendin. Zij is bezig met lichaamswerk als middel om beter te gaan functioneren. Dat werkt altijd met mindfulness, gaan kijken waar spanning en emotie zich heeft vastgezet in het lijft. Met energie. Ze heeft gewerkt met Somatic Experiencing van Peter Levine (zie: http://www.traumahealing.nl) en dat heeft haar erg goed geholpen. Nu heeft ze van deze therapeut ook oefeningen gekregen van David Berceli geleerd, de 'TRE oefeningen', 'Trauma en spanningsreducerende oefeningen'. Ze vertelt dat dit een prachtige aanvulling is op Somatic Experiencing. Het zijn eenvoudige oefeningen die je thuis kan doen. Het werkt zo dat je eerst de spieren die een cruciale rol vervullen in je stresssysteem wat aanspant, en dan laat je ze gecontroleerd los waardoor een natuurlijke trilling ontstaat. Dat kun je laten gebeuren, en je kunt het gewoon ook stoppen als je wilt. Die trillingen zijn fundamenteel bij het loslaten van spanning. Ze heeft ook Do In Yoga gedaan en daar zag ze dezelfde oefeningen terugkomen. Ze vertelt dat ze in deze vorm van yoga vanuit ontspanning de yoga opbouwen en dat er elementen van shiatsu in terugkomen. Dat hoort dus weer bij de Japanse vorm van boedisme (aandacht voor geest en lichaam, ook voor werkzaamheid op organen en voor energie). Weer werken met aandacht dus, lichaam en nu komt daar die trilling weer bij, maar nu op een andere manier opgewekt. Heel interessant. Ze is daarnaast bezig met haar voeding. Zij werkt met ideeën uit de Chinese filosofie over voeding. Ze zegt er dit over:

'Ben al een tijdje bezig met voeding volgens de chinese vijfelementen leer. Balans in de vijf smaken zoet, pittig, zout, zuur en bitter (eten is het lekkerst als die variatie erin zit), en dat afgestemd op het seizoen waarin je zit. Ze doen ook leuke dingen met koud en warm. 's Ochtends dus niet uit de koelkast ontbijten (geen kouwe yoghurt met rauwe muesli en dan ook nog kouwe sinaasappelsap) maar lekker warm beginnen. En dus komt zoiets als bv de ouderwetse havermout weer in beeld, maar dan in water gekookt en allemaal lekker nootjes en gedroogde vruchtjes erin. Weldaad voor je ingewanden, je spijsvertering komt mooi op gang'.

Die havermout.. met gedroogde vruchtjes en nootjes... . !! Dat advies komt vanuit alle hoeken naar me toe.. Mijn jongste zus verdiept zich in macro biologisch koken.. een andere tak.. maar van haar ook dit advies. Vanuit de hoek van de orthomoloculaire kennis, van een vriendin van me in Amsterdam eveneens dit zelfde advies..

Fin, ik wil nog even de website geven van de sensorimotor therapy. Dat is het lichaamswerk waar een andere vriendin van me zich in verdiept: http://www.sensorimotorpsychotherapy.org/home/index.html

Fin, wat ik merk is dat in mijn omgeving vrij veel mensen aandacht hebben voor voeding, lichaamswerk en mindfulness, met aandacht voor wat trillingen en energie kunnen doen in ons lichaam. Ik ben ook in toenemende mate hierin geïnteresseerd: trillingen, ritme, herhaling, energie banen en dergelijke en voeding

Wat ik minder tegenkom is aandacht voor de mindset die je bijvoorbeeld in het boeddhisme of andere spirituele stromingen tegenkom. Ook merk ik dat mensen, inclusief ikzelf, ons niet graag uitlaten over  god, of een hoger bewustzijn. De Celestijnse belofte destijds, en de wens spiraal van Martin Knoop, 'De Secret' met het visualiseren, dat kunnen we nog wel aan. Of NLP. Maar ik merk toch wel dat we een soort van taboe bijna aan het kweken zijn voor het benoemen van hoger bewustzijn. Het is te beladen met dogma's en dwang en het is niet modern om je ondergeschikt te maken aan iets hogers. En ik heb dat ook. We weten het ook niet, alles kan wishfull thinking zijn of een begoocheling vanuit het zenuwstelsel en de hersenen. En toch merk ik bij mijzelf dat het mijn functioneren vergemakkelijkt en dat er meer zin komt in mijn handelen als ik het gevoel heb dat ik me kan verbinden met iets dat ik dan maar betitel als een hoger bewustzijn. Dat geeft meer ruimte voor dingen die gebeuren die ik zelf niet bepaal. Zeg maar voor dingen die op je pad komen en je leven in een bepaalde richting sturen zonder dat je daar zelf anders aan zou hebben gedacht. Misschien is het wel zo dat ik door die idee van een hoger bewustzijn me meer blijf openstellen voor mogelijkheden die ik niet zelf bedenk en minder vasthoud aan een rigide idee dat ik in mijn hoofd zet. En daardoor beter functioneer en een blijere gevoel heb bij alles. Want het leven is dan weer levendig en spannend, in plaats van een draaiboek dat je uitvoert ook als het niet meer klopt met je gevoel of wie je bent.

Nou ja, even nog. Hatha yoga vindt zijn oorsprong in de tantra yoga.. deze mensen waren het in de tijd van de veda's oneens met de eenzijdige verheerlijking van de geest en de ziel en de minachting voor het lijf en het leven. Maar fin..je moet het dus weer niet te ver doorvoeren, beide is belangrijk, lichaam, geest en...bezieling ;-)